Problemy związane z dostępnością mieszkań stanowią istotne wyzwanie społeczne w wielu krajach Europy, w tym szczególnie w Holandii i Polsce. Holandia, mimo silnej gospodarki i wysokiego poziomu życia, od lat zmaga się z poważnym niedoborem mieszkań, co istotnie wpływa na sytuację życiową mieszkańców. W tym artykule przyjrzymy się bliżej kluczowym aspektom rynku mieszkaniowego w Holandii, takim jak dostępność, ceny nieruchomości, rządowe programy wsparcia oraz preferencje mieszkańców dotyczące zakupu lub wynajmu. Wszystkie te elementy porównamy następnie do sytuacji w Polsce, aby ocenić, jak oba kraje radzą sobie z zapewnieniem mieszkań swoim obywatelom.
Dostępność mieszkań i ceny nieruchomości w Holandii
Holandia od dłuższego czasu doświadcza poważnego niedoboru mieszkań, zwłaszcza w dużych aglomeracjach miejskich takich jak Amsterdam czy Utrecht. Ceny mieszkań osiągają tam często pułap powyżej 7 000 euro za metr kwadratowy, co sprawia, że zakup własnego lokum staje się ogromnym wyzwaniem dla przeciętnego obywatela. Nawet w mniejszych miejscowościach, choć ceny są niższe, nadal pozostają stosunkowo wysokie w relacji do średnich dochodów mieszkańców.
Polska również boryka się z wyzwaniami związanymi z dostępnością
mieszkań, choć w nieco mniejszym stopniu niż Holandia. W dużych polskich
miastach średnia cena za metr kwadratowy wynosi około 10 000 zł, co
jest niższe w porównaniu z Holandią, jednak nadal stanowi barierę dla
wielu rodzin.
Rządowe wsparcie i programy mieszkaniowe w Holandii
Rząd holenderski prowadzi aktywną politykę mieszkaniową, jednak głównie skoncentrowaną na rynku wynajmu. Istnieją programy subsydiowanego wynajmu skierowane do osób o niskich i średnich dochodach oraz inicjatywy wspierające rozwój budownictwa społecznego.
Najważniejszym programem wspierającym najemców jest tzw. huurtoeslag – czyli dodatek mieszkaniowy. Program ten ma na celu zmniejszenie obciążeń finansowych związanych z czynszem dla osób spełniających określone kryteria dochodowe i majątkowe. O dodatek mogą ubiegać się osoby, których dochód i majątek nie przekracza wyznaczonych progów (np. w 2025 roku dla jednej osoby limit majątku wynosi 37 395 euro, a dla pary 74 790 euro). Również wysokość czynszu nie może przekraczać ustalonego maksimum: 477,20 euro miesięcznie dla osób w wieku 18–22 lata oraz 900,07 euro miesięcznie dla osób powyżej 23 roku życia.
Mieszkanie musi być samodzielne – posiadać osobne wejście, kuchnię i łazienkę, a osoba ubiegająca się o dodatek musi być w nim zameldowana oraz legalnie przebywać w Holandii. Wysokość dodatku zależy od dochodów, czynszu i liczby członków gospodarstwa domowego, a wypłaty realizowane są miesięcznie przez urząd skarbowy Belastingdienst. Proces składania wniosków odbywa się online i jest stosunkowo prosty.
Wsparcie to odgrywa istotną rolę w zapewnianiu dostępności mieszkań na rynku wynajmu, szczególnie w kontekście dynamicznie rosnących kosztów najmu w sektorze prywatnym.
Polski rząd wprowadził program „Pierwsze Mieszkanie”, oferujący
preferencyjny kredyt z niskim oprocentowaniem dla osób kupujących swoje
pierwsze mieszkanie. To wyraźnie odróżnia polską politykę mieszkaniową
od holenderskiej, gdzie nacisk położony jest głównie na subsydiowanie
wynajmu.
Preferencje Holendrów: kupno czy wynajem?
Holendrzy są społeczeństwem, w którym istnieje względna równowaga pomiędzy wynajmującymi a właścicielami mieszkań. Wynajem jest często preferowany przez osoby młodsze, które doceniają elastyczność i mobilność tego rozwiązania. Dopiero wraz z upływem lat, gdy sytuacja finansowa staje się stabilniejsza, wielu obywateli decyduje się na zakup nieruchomości.
Jak długo Holendrzy mieszkają z rodzicami?
Holenderska młodzież przeciętnie opuszcza dom rodzinny w wieku około 23 lat. Jest to efekt zarówno dobrze rozwiniętego rynku wynajmu mieszkań, jak i kultury promującej niezależność od wczesnego etapu dorosłości.
W Polsce dominuje również kultura posiadania mieszkań na własność,
co sprawia, że wynajem jest często rozwiązaniem postrzeganym jako
tymczasowe. Młodzi Polacy opuszczają dom rodzinny przeciętnie w wieku
około 28 lat, głównie ze względów ekonomicznych i kulturowych.
Średnia powierzchnia mieszkań w Holandii
Średnia powierzchnia mieszkań w Holandii jest zróżnicowana w zależności od wielkości gospodarstwa domowego. Dla osób samotnych typowa powierzchnia to około 50 m², pary najczęściej zamieszkują mieszkania o powierzchni około 70 m², a rodziny 2+1 – około 90 m². Wielkość ta może jednak różnić się znacząco w zależności od regionu.
W Polsce średnia powierzchnia mieszkania jest mniejsza niż w
Holandii. Singiel zamieszkuje najczęściej lokale o powierzchni około 40
m², para – około 60 m², natomiast rodzina z jednym dzieckiem około 75
m².
Jak wygląda rynek mieszkaniowy w Holandii?
Dostępność mieszkań w Holandii stanowi poważniejsze wyzwanie niż w Polsce, głównie z uwagi na wysokie ceny nieruchomości i ograniczone wsparcie rządowe dla kupujących. Choć oba kraje mają swoje programy mieszkaniowe, holenderskie podejście koncentruje się bardziej na wsparciu wynajmu, podczas gdy Polska intensywnie promuje zakup mieszkań. Przeciętny obywatel Holandii mierzy się z większymi trudnościami w zdobyciu własnego mieszkania, choć standard życia i powierzchnia mieszkań są tam często wyższe niż w Polsce.